سمنگان نیز مانند بسیاری دیگر از ولایات کشور طی سیزده سال گذشته از نداشتن مسوولان دلسوز و متخصص در رنج بوده به نحوی که حتی نیازهای اساسی باشندگان آن از جمله آب زراعتی و آشامیدنی فراهم نگردیده است.
متاسفانه در حکومت کرزی این خصوصیات اکثر والیان بوده که دلسوزی لازم برای رفع مشکلات مردم را نداشته اند که امیدواریم در دولت اشرف غنی و عبدالله این مشکلات مدنظر مسوولان جدید قرار گیرد تا لااقل مردم غم و غصه تامین ملزومات اولیه ی زندگی خود را نداشته باشند.
ولایت سمنگان
ولایت سمنگان، بین ولایات بلخ و بغلان در شمال کشور موقعیت دارد؛ این ولایت، با کشورهای تاجکستان و ازبکستان همسرحد است؛ همچنان در جنوب این ولایت، کوتل چنغور هندوکش و زمین های زراعتی منطقۀ ایبک قرار دارد؛ و از سمت شمال، دشت ریگزار آبدان میرعلم و دریای آمو، آن را احتوا کرده است.
باشندگان این ولایت، به بزکشی و شکار آهو علاقه مندی خاص دارند.
این ولایت؛ باغات شفتالو، پسته، آلو، زردالو و بادام نیز دارد و باشندگان این ولایت، در صنعت قالین بافی مهارت خاص دارند.
هوای این ولایت، در فصل تابستان گرم و از ٢٥ تا ٣٠ درجۀ سانتی گرید میباشد و در فصل زمستان ، از٥ الی١٠ میرسد و میزان متوسط سالانه بارندگی در آن، ٣٠٠ الی ٤٠٠ ملی متر تخمین شده است.
نفوس ولایت سمنگان، به اساس آخرین آمار؛ حدود ۳۱۲۵۲۴ تن و مساحت آن ۱۶۲۰۰ کیلومتر مربع تخمین گردیده است.
باشندگان سمنگان؛ از اقوام ازبک، پشتون، ترکمن، ایماق، عرب و...، تشکیل شده و مالچرهای کوچی نیز در این ولایت وجود دارد.
تاریخ این ولایت، روشن و باستانی میباشد؛ حضرت سلطان، مغاره های بزرگ سبک بودیزم، مجسمه های خاکی سرخرنگ و تخت رستم، از اماکن تاریخی این ولایت میباشند.
اکثر مغاره های باستانی، به اساس کشفیات تثبیت شده و این را به اثبات میرساند که ریشه های ازبکی و تاریخی دارد؛ زیراکه در ازبکی (سومونگ، ایان) یاد میشود، که مفهوم باشندگان مغاره ها را افاده می کند.
تخت رستم پنج قرن قبل، از یک تخته سنگ تراشیده شده است.
واحدهای اداری:
ولایت سمنگان، علاوه بر شهر ایبک مرکز این ولایت؛ از شش واحد اداری تشکیل شده که عبارت است از شهر ایبک، روی دوآب، حضرت سلطان، فیروزنخچیر، دره صوف بالا و دره صوف پایین.
اقتصاد و تجارت:
اقتصاد ولایت سمنگان، علاوه بر زراعت و مالداری، بر سنگ زغال موجود در این ولسوالی استوار است.
استخراج سنگ زغال ولسوالی های دره صوف بالا و پائین و روی دو آب، زمینه کاری را برای مردم این ولایت مساعد کرده است. همچنان اقتصاد باشندگان این ولایت، با تولید قالین و همچو صنایع دیگر دستی، استوار است و مصروف تجارت میوه های خشک و محصولات حیوانی نیز میباشند.
دریاها و بندها:
دریای تاشقرغان- سمنگان، از منابع بزرگ زراعتی این ولایت شمرده میشود؛ اما علاوه بر آن؛ آب کلی، مغل، و قچن دره نیز سه بند بزرگ آب دارد که کاملاً محتاج بازسازی میباشد.
بند آب کلی؛ بین ولسوالی های روی دوآب و حضرت سلطان موقعیت دارد که تحت کار است.
همچنان یک بند آب در ولسوالی فیروز نخچیر موقعیت دارد و اگر اعمار شود، مشکلات آب مزارع این ولسوالی، کاملاً از بین خواهد رفت.
بندآب قچن دره؛ بین ولسوالی های خرم و سارباغ و شهر ایبک، موقعیت دارد که با اعمار آن، مشکل آب زراعتی این مناطق حل خواهد شد.
زراعت:
وضعیت زراعتی سمنگان، بخاطر کمبود آب، با رکود مواجه است؛ اما باشندگان آن با داشتن دشت ها و تپه های وسیع خاکی، مصروف باغداری میباشند.
آلوبخارا، آلو، پسته، چارمغز، زردالو و زیره از محصولات مهم این ولایت میباشند؛ همچنان گندم، جو و جواری، حاصلات خوب در این ولایت دارد؛ همچنان تربوز و اسپ های بزکشی این ولایت از شهرت زیاد برخوردار است.
دریای تاشقرغان – سمنگان، از منبع بزرگ آب این ولایت میباشد.
به اساس معلومات ریاست زراعت؛ زمین های سمنگان از ٢٢٢٠٠٠هکتار زمین آبی، ٧٣٠٠٠هکتار زمین للمی و همچنان ٦٨٨٥٠٠ جریب زمین آن از درخت های چنار، پنجه چنار، توت، زردالو، آلو، آلوبخارا و شفتالو پوشیده است.
مشاهیر:
عبدالواحد صریر، میرزا عبدالقادر بېدلچه، خادم خرمی، ابویعقوب سمنگانی، ابوجعفر سمنگنی، عبدالخالق وفایی خرمی، میرزا نیازی، میرزاحسین خان خرمی، عبدالغفور رمزی، حفیظ الله قطره، دشتی سمنگانی، عبدالهادی هادی، و میرزا عصمت الله شرقی، از مشاهیر این ولایت میباشند.
بازی ها:
بازی بزکشی در این ولایت، علاقه مندان زیاد دارد و علاوه بر آن، بازی های دیگر نیز در حال رشد در این ولایت میباشد.
میدان های فوتبال، والیبال، وزن برداری، تکواندو، کانگفو، کاراته و بازیکنان فوتسال، در این ولایت وجود دارد.
از اماکن دیدنی این ولایت به تخت رستم و قصر جهان نما می توان اشاره کرد.