سال گذشته پس از اقدام ارتش پاکستان در پاکسازی شبه نظامیان از مناطق بی قانون قبیله ای در شمال این کشور، بسیاری از شورشیان پاکستانی به داخل افغانستان فرار کردند و در میان این افراد، اعضای جنبش اسلامی ازبکستان که برای حمله به شهرهای شمالی افغانستان نظیر قندوز به نیروهای محلی طالبان پیوسته بودند نیز حضور داشتند. به گفته مقامات افغان، کمپین تشکیل شده توسط ارتش پاکستان باعث شد تا حدود 400 خانواده همگرا با داعش وارد افغانستان شوند. این خانواده ها که بسیاری از آن ها عرب و چچنی بودند در استان جنوبی زابل و در منطقه خاکِ افغان ساکن شدند. این منطقه مقر سابق طالبان بوده و سابقه ای طولانی در خشونت های نظامی دارد به طوریکه به منطقه ای غیر قابل دسترس برای نیروهای امنیتی افغانستان بدل گشته است؛ اهداف همگرایان داعش در منطقه خاک افغان تا مدت ها نامشخص بود اما بنابر اظهارات مردم محلی، علیرغم اینکه آن ها افرادی منزوی بوده و به دیگران نزدیک نمی شدند، اما خانوده های ثروتمندی به نظر می رسیدند چراکه همیشه وسایل گرانقیمت خریداری نموده و هیچگاه در بازار بر سر قیمت چانه نمی زدند.
در حال حاضر مقامات محلی افغانستان اعلام نموده اند که عوامل داعش در این منطقه پایگاه جدیدی ساخته اند و به صورت فعالانه به عضو گیری و آموزش مردم بومی مشغول هستند. در این رابطه عطا محمد حق بیان، رییس شورای استانی زابل اذعان نمود، آن ها افراد ثروتمندی هستند و با توجه به فقر زیاد مردم این منطقه از افغانستان، به راحتی به شکار طعمه های خود می پردازند. وی همچنین افزود، از مقامات افغانستان در کابل برای بیرون راندن عوامل داعش از این منطقه درخواست کمک نموده اما گوش شنوایی در این باره وجود ندارد.
در اواخر ماه جولای، ارتش افغانستان با حمایت نیروهای آمریکایی و پشتیبانی حملات هوایی آنان، حملات تهاجمی را علیه داعش در شرق این کشور راه اندازی نمود و این هفته وزرات دفاع ایالات متحده مرگ حافظ سعید خان رهبر شاخه خراسان داعش را در حملات پهبادی چند هفته پیش تایید کرد. مقامات آمریکایی اعلام نمودند، در حال حاضر بین 1500 تا 3000 تکفیری داعشی در افغانستان حضور دارد که بیشتر آنان نیروهای سابق طالبان افغانستان و پاکستان می باشند. به اذعان این مقامات، این افراد با مقر مرکزی داعش در عراق و سوریه ارتباط مستقیم دارند و از چند ماه پیش، کنترل برخی از مناطق نزدیک مرز پاکستان را به دست گرفته اند. به گفته ژنرال نیکلسون فرمانده ناتو در افغانستان، ده ها تن از فرماندهان و صدها نفر از تکفیری های داعش پس از آغاز حملات ارتش افغانستان در ماه جولای به هلاکت رسیده اند. وی افزود، نیروهای داعش در حال فرار به سمت جنوب هستند اما هنوز مشخص نیست که آیا آن ها به سمت زابل رفته اند یا خیر.
مقامات افغانی زابل اذعان نمودند که درخواست آن ها از دولت مرکزی برای اقدام نظامی علیه داعش در مناطق جنوبی بدون پاسخ مانده است. این در حالی است که مقامات آمریکایی معتقدند، هنوز مدرک روشنی که دال بر فعالیت داعش در زابل باشد، وجود ندارد.
به اذعان میرواعظ نورزای رییس پلیس استانی زابل، عوامل داعش در منطقه خاکِ افغان به تجهیزات مناسبی از جمله تکنولوژی ارتباط ماهواره ای مجهز شده اند و کمپ هایی را برای آموزش نیروهای جدید بنا کرده اند. حق بیان رییس شورای استانی نیز اظهار داشت، مقامات محلی اسنادی در دست دارند که اثبات می کند داعشی های این منطقه با مقر مرکزی داعش در عراق و سوریه به صورت مستمر در ارتباط هستند و از آنان منابع مالی نیز دریافت می کنند. حق بیان که با آسوشیتدپرس گفتگو می کرد افزود، آن ها مستقیما با رهبران داعش در ارتباط هستند و هزینه فراوانی را صرف آماده سازی گروه خود نموده اند. وی افزود، اگر بخواهیم شرایط را تحت کنترل خود در آوریم، زمان آن همین حالا می باشد، اما دولت مرزی آن قدر به این مساله بی توجهی می نماید تا نهایتا داعشی ها مبارزه خود را آغاز کنند و آن زمان دیگر شکست دادن آن ها کاری بسیار دشوار خواهد بود.
علیرغم این اظهاراتِ مقامات افغان، ژنرال چالز کلیولند سخنگوی نیروهای ناتو و آمریکا در افغانستان اذعان نمود که هنوز مدارکی که نشان دهنده حضور داعش در زابل باشد بدست اطلاعات ارتش آمریکا نرسیده است. کلیولند درگفتگو با خبرگزاری آسوشیترپرس اظهار داشت، ما معتقدیم که داعش افغانستان به طور عمده در دو منطقه جنوب ننگرهار و اندکی هم در استان کونر در مرز شرقی حضور دارد.