در آخرین نشست از گروه طالبان دعوت به عمل آمد که در گفتگوی رو در رو با حکومت افغانستان شرکت کند. گروه طالبان پاسخ منفی به دعوت حکومت افغانستان و پاکستان داد. واکنش منفی گروه طالبان در واقع بن بست دیگر فراروی گفتگوی صلح است. با آغاز فصل بهار، گروه طالبان حملات بهاری خود را تحت نام عملیات بهاری نیز آغاز نمود. روز شنبه، 19 آپریل، حمله فاجعه آمیز در کابل اتفاق افتاد که 400 کشته و زخمی بر جای گذاشت. رئیس جمهور غنی، خطاب به گروه طالبان بیان داشت که ما اراده کشتن شما را نداشتم و شما ما را مجبور کردید. اکنون این سوال مطرح است که حکومت وحدت ملی چه رویکردی در قبال گروه طالبان اتخاذ می کند. آیا استراتژی حکومت در قبال این گروه تغییر خواهد کرد و یا اینکه همچنان بر پروسه صلح و گفتگو با گروه دهشت افکن و تروریست اصرار می ورزد. سیاست خارجی افغانستان در قبال پاکستان چگونه خواهد بود.
یک روز بعد از رویداد امنیتی کابل، امنیت ملی افغانستان مسئول حمله کابل را شبکه حقانی دانست. واکنش در رسانه های مجازی به گونه ای بود که حکومت با نسبت دادن حمله روز سه شنبه گذشته به پای شبکه حقانی در صدد آن است تا سیاست های گذشته خود را با گروه طالبان ادامه دهد. ذکر این نکته ضروری است که رئیس شبکه حقانی معاون ملا اختر منصور، رهبر کنونی گروه طالبان انتخاب شده است و او با ملا اختر منصور بیعت نموده است. بنابراین، اکنون تفاوت میان شبکه حقانی و گروه طالبان وجود ندارد. زیرا، آن ها در یک گروه قرار می گیرد. ممکن روابط شبکه حقانی و ملا اختر منصور با پاکستان متفاوت باشد اما آنچه در وضعیت کنونی مهم است این است که آن ها از یک استراتژی واحد پیروی می کند.
بعد از رویداد سه شنبه گذشته رئیس جمهور غنی گفت که ما اراده کشتن شما را نداشتیم و شما ما را مجبور کردید. بعد از اظهار نظر رئیس جمهور تحلیل ها دو گونه بود. عده ای بر این باور بود که رئیس جمهور بر اثر غلیان احساسات چنین اظهار نظری نموده است. بنابراین، دگرگونی در استراتژی حکومت در قبال گروه طالبان اتفاق نمی افتد. حکومت به صورت قبلی سیاست تساهل گرایانه را با گروه طالبان ادامه می دهد. عده ای دیگر اما، بر این باور بود که رئیس جمهور با درایت کامل این سخنان را اظهار نموده است و در روزهای پیش رو دگرگونی جدی در استراتژی حکومت در قبال گروه طالبان اتفاق می افتد. بعد از رویداد خونین سه شنبه تا هنوز اظهار نظر دیگری صورت نپذیرفته است.
امروز، رئیس جمهور بناست با نمایندگان مردم در شورای ملی دیدار نماید و در مورد استراتژی حکومت در قبال گروه طالبان و پروسه صلح صحبت نماید. اینکه رئیس جمهور چه استراتژی را در قبال گروه طالبان در پیش خواهد گرفت مشخص نیست. در ذیل تلاش می کنم در ارتباط با سیاست حکومت و گروه طالبان چند نکته را یادآور شوم.
اول؛ پروسه صلح از سال 1389 در دوره ریاست جمهوری حامد کرزی آغاز شد. حامد کرزی، رئیس جمهور قبلی افغانستان تلاش نمود تا گروه طالبان را به میز مذاکره بکشاند و برای این کار امتیاز های زیادی به گروه طالبان داد. بسیاری از اعضای این گروه را از زندان ها آزاد نمود. با وجود گزارش های مکرر در مورد پیوستن زندانیان آزاد شده به صفوف گروه طالبان حامد کرزی از رهایی زندانیان گروه طالبان دست نکشید. اشرف غنی، همان سیاست حامد کرزی را شدت بیشتر دنبال کرد. جدا از تلاش ها در داخل افغانستان برای کشاندن گروه طالبان به میز مذاکره از کشورهای دیگر همانند پاکستان، ایالات متحده آمریکا و چین نیز استفاده نمود. با این واکنش گروه طالبان تغییر ننموده است. واکنش آن ها خشونت و کشتن مردم افغانستان بوده است. رویداد سه شنبه گذشته اولین حمله گروه طالبان نبود. حملات آن ها در هلمند، بغلان و دیگر ولایات کشور نشان می دهد که آن ها به دنبال صلح و گفتگو نیست. بنابراین، حکومت افغانستان هر قدر بر گفتگو و مصالحه اصرار ورزد واکنش گروه طالبان یکی خواهد بود.
دوم؛ پروسه صلح و استراتژی برخورد نرم با گروه طالبان نه تنها دستاوردی نداشته است بلکه هزینه هنگفت نیز به مصرف رسیده است. حکومت از مجرای شورای عالی صلح به افراد و گروه های که دست از جنگ می کشد برای مدت زیادی ماهانه پول می پردازد. با این حال، گروه ها و افرادی که به حکومت می پیوندد یک حقه بیش نیست. زمانی که امتیازی خوب از حکومت گرفت دوباره به میدان جنگ می رود و در برابر نیروهای امنیتی کشور می جنگد. چندین بار گزارش های مبنی بر پیوستن سه باره برخی از اعضای گروه طالبان در رسانه ها منتشر شد. این نشان می دهد که شورای عالی صلح برای گروه طالبان راه درآمد برای جنگ بیشتر شده است. بنابراین، با پرداختن هزینه هنگفت از مجرای شورای عالی صلح اما، هیچ دستاوردی حاصل مردم و حکومت افغانستان نشده است.
سوم؛ اظهارات چند وقت پیش سرتاج عزیز، مشاور خارجی نخست وزیر پاکستان نشان از روابط گروه طالبان با حکومت پاکستان دارد. او اظهار داشت که خانواده و رهبران گروه طالبان در پاکستان به سر می برد. این بدین معنی است که گروه طالبان برای منافع پاکستان می جنگد. گفتگو با کسانی که اختیار ندارد بدون شک نتیجه بخش نیست. به جای گفتگو با گروه طالبان نیازمند گفتگوی مستقیم با پاکستان می باشیم. با این حال، چرخش در سیاست خارجی افغانستان در قبال پاکستان سودمند نیست. ما در قبال پاکستان دو راه در پیش داریم که می توانیم از هر دو راه برای فشار بر این کشور استفاده نمایم. متقاعد کردن کشورهای کمک کننده به افغانستان برای فشار بیشتر بر پاکستان و گفتگوی مستقیم حکومت کابل با اسلام آباد در ارتباط با قطع رابطه با گروه طالبان و حل مشکلات میان دو کشور.
فراموش نکنیم که گروه طالبان هیچ حاضر به گفتگو و مصالحه نخواهد شد مگر اینکه مشکلات میان افغانستان و پاکستان حل گردد. به عبارت دیگر، حیات گروه طالبان و فعالیت آن منوط به حل مشکلات افغانستان و پاکستان است. زمانی که مشکلات میان دو کشور حل گردد، مزدور خود به خود از میان برداشته می شود. زیرا، دیگر کارکردی ندارد.
در پایان این نوشتار باید متذکر شد که استراتژی کنونی حکومت در قبال گروه طالبان منجر به صلح نمی شود بلکه منجر به ویرانی و بربادی کشور می شود. این استراتژی موجب تراکم نارضایتی مردم نیز می شود. فراموش نکنیم که روزی صبر و حوصله مردم به سر خواهد رسید. مردم از حکومت جواب خواهد خواست. اگر حکومت تغییری در رویکرد خود در قبال گروه طالبان نیاورد، آن روز دیر خواهد بود که مردم به شکل میلیونی به خیابان ها بریزد.